21 maart 2021 ... 

Hoogdagen voor al wie vloeibaar gesteente lust. Beperkte maar continu uitbarsting (spleet eruptie) van de Fagradalsfjall in IJsland. Te volgen op  (ondertussen twee webcams) : https://www.ruv.is/.../03/20/live-feed-from-iceland-volcano 

In die andere uithoek van Europa, op het eiland Sicilië geeft de Etna ook van jetje. Ongeveer om de 2 dagen vindt er een uitbarsting plaats met soms tot 500 m hoge lavafonteinen. Te volgen op :

https://www.skylinewebcams.com/.../vulcano-etna-sud.html (hier staat de webcam op 2.500 m hoogte, dus slecht weer, sneeuw of wolken en er valt niets te zien).

 

▼ screenshot van webcam gericht op de Fagradalsfjall uitbarsting ▼


Vulkanen, geo- en hydrothermische verschijnselen

 

Een doorsnee bezoeker van onze reissite heeft het waarschijnlijk al opgemerkt; in veel van onze reizen duiken vulkanen en verwante verschijnselen op.  De geur van zwavel, het gepruttel van kokende modderpoelen, de bruisende kracht van een geiser, het ontzagwekkend gebrul van een vulkaanuitbarsting, de vele kleuren, geuren en geluiden van onze levende en constant evoluerende planeet zijn zo fascinerend en drukken onze nederige neus nog maar eens op het feit dat wij als nietige mens niets maar ook niets betekenen ten opzichte van de brute vernielende én scheppende kracht van moeder natuur.

Op deze pagina geven we een (nogal uitgebreid) overzicht van alle reizen waar we dergelijke fenomenen konden bewonderen (Helaas geen foto's van Chili, Peru en Bolivië daar we toen nog old school dia's namen).

Geklasseerd volgens fenomeen nemen we je graag mee op een ontdekkingsreis tussen de zwaveldampen  aan de hand van de foto's die we er schoten.

Snuif (hoest) én geniet !

 

1. FUMAROLEN - SOLFATAREN

In vulkanisch actieve gebieden te vinden waar het grondoppervlak barsten of scheuren vertoont en waarlangs hete gassen en dampen ontsnappen. Veelal op flanken van vulkanen, maar ook op vlaktes tot zelfs op de zeebodem, zolang het gebied maar vulkanisch actief is.  Indien zo'n fumarole verhoudingsgewijs meer zwavel bevat, spreekt men van een solfatare.

Hieronder vind je foto's terug van o.a. Kawah Ijen op het eiland Java (Indonesië) waar het zwavel uit de solfataren zich afzet als zwavelkristallen en gewonnen wordt.  In zeer povere arbeidsomstandigheden wordt de zwavel los gekapt en op de schouders uit de krater gesjouwd.

 

 

2. MODDERPOELEN

Een modderpoel is een eigenlijk een soort warmwaterbron of fumarole (zie hierboven) waarvan de zuurtegraad van het water of stoom zo hoog ligt dat het omringende gesteente aangetast wordt en verandert in "modder" of viskeuze klei.  Niet zelden borrelen die vulkanische modderpoelen zoals een potje pap op het kookvuur borrelt maar dan met een ver minder aangename geur.

 

 

3. HEETWATERBRONNEN - POELEN

Eén van de meest aangename bijverschijnselen van vulkanisme. Is grondwater dat diep onder het oppervlak opwarmt ofwel door heet gesteente ofwel door magma en opstijgt door spleten en kloven tot aan het aardoppervlak. Als dat gebeurt in de vorm van stoom en met enige dynamiek, dan spreken we van een geiser (zie verder).  Veelal komt het water gewoon aan het  oppervlak, variërend tussen de 21 en 100 graden. Een temperatuur tussen de 30 en 40 is het  aangenaamst om in te ploeteren.

Zo'n heetwaterbron kan ook gewoon aan de oppervlakte komen en direct in een kanaaltje/beekje wegstromen of zoals in Nieuw Zeeland aan het strand tevoorschijn komen waar je dan een kuiltje graaft en het te hete bronwater op de ideale temperatuur brengt met een kanaaltje dat je eventjes verbindt met het koude zeewater.

Dat hete water bevat vele opgeloste mineralen die worden afgezet op de bedding wanneer het water wegstroomt en afkoelt.  Zo kun je in heel  wat gebieden mooie natuurlijk gevormd "terrassen" met idyllische baden vinden (bvb de "Bagni di Saturnia" in Italië).

 

 

4. GEISERS 

In het "Haukadalur" dal in IJsland ligt een geothermisch gebied waar o.a. twee geisers actief zijn. De eerste "Geysir" (IJslands voor spuiten) gaf zijn naam aan alle andere geisers op de wereld.  De tweede is de actievere "Strokkur".

Bij een geiser wordt grondwater op al dan niet regelmatige tijdstippen door een nauw kanaal naar boven gestuwd en komt als een mengsel van stoom en water aan de oppervlakte onder hoge druk. De regelmatige Strokkur stuwt zijn water tot wel 20 meter hoog.  Kampioen is de Amerikaanse "Steamboat"geiser die zijn waterkolom zo'n 90 meter hoog kan spuiten.  Regelmatiger en ook nog met een respectabele hoogte van zo'n 60 meter is de "Old Faithful" geiser in hetzelfde nationale park Yellowstone. 

Geisers spuwen meestal heet water, maar heel dicht bij huis bevindt er zich eentje die koud water spuit: de koudwater geiser van Wallenborn in de Duitse Eifel.

 

▼ geisers

 

▼ Verloop uitbarsting Strokkur in 9 foto's

 

▼ video van lage eruptie Strokkur

5. VULKANEN

Zonder twijfel de meest imponerende manifestatie van vulkanische activiteit.  Zo'n beetje overal ter wereld terug te vinden.  Behalve in België.

Ze komen in alle maten: van onderzees, naar klein en niet steil (schildvulkanen) tot de gekende typische kegel (stratovulkaan) van enkele kilometers hoog. Sommigen zijn uitgedoofd, anderen sluimeren en een aantal zijn bijzonder actief.  Hebben we eventjes geluk dat twee van de actiefste vulkanen behoorlijk dichtbij liggen: de Etna en Stromboli op Sicilië.  De Etna is geregeld (om de paar maanden/jaren) actief en de Stromboli is eigenlijk continu actief (om de zoveel minuten een lavafontein). 

Alle vulkanen die we ooit beklommen sommen we hieronder op netjes gerangschikt per continent, op smaak gebracht met wat foto's.  

Van de meest interessante vulkaan die we ooit beklommen - de Stromboli - vind je overigens op deze site een gedetailleerd verslag terug.  Zie 

ZUID AMERIKA

 

 

Villarica (2.847 m) -  stratovulkaan - Zuid- Chili

Beklommen tot een aantal honderd meter onder de top.  De gids besliste dat er te veel wind stond en dat hij onze veiligheid niet kon garanderen op de top. Zeer actieve vulkaan !

's Avonds zagen we vanuit Pucon de oranje gloed van het met lava gevulde kratermeer gereflecteerd op de wolken erboven.  Een gemiste kans. Jammer

Sairécabur (5.971 m) - Stratovulkaan - Atacama - Chili 

Hoogste vulkaan ooit beklommen. Links op de foto, rechts is de Licancabur vulkaan.  Ligt op de grens met Bolivië dichtbij het toeristisch dorpje San Pedro de Atacama.  Neem je tijd om te acclimatiseren want bijna 6.000 m is niet niks ! Mis zeker ook niet het geiser- en solfatarenveld van El Tatio zo'n 45 km noordnoordwest van de Sairécabur.  Niettegenstaande je met een jeep op redelijke hoogte wordt gedropt is de werkelijke beklimming vooral door de hoogte niet te onderschatten.

Misti (El) (5.822 m)  - Stratovulkaan - Peru (actief)

Een fractie lager dan bovenstaande vulkaan en  vlakbij de Peruaanse stad Arequipa.  Laatste eruptie daterend van 1985.  Niet heel actieve vulkaan dus.  Beklimming in twee dagen.  Acclimatisatie essentieel ! Arequipa stad ligt "slechts" op 2.350 m.  Effectieve beklimming afhankelijk van trailhead begint tussen 3.400 en 3700 m.  Groot stuk van de afdaling kun je al "skiënd" op het mulle vulkaanzand doen, dat gaat rap en is relatief comfortabel.

NOORD AMERIKA ◘ 

 

Belknap Crater (2.096 m) - Schildvulkaan - Oregon USA (uitgedoofd)

Bescheiden hoogte maar schitterende omgeving. Te bereiken vanop highway 242 een 23 km ten westen van het stadje "Sisters".  Wandeling begint aan het Dee Wright Observatory, een in 1935 in lavasteen gebouwd observatorium.  Wandeling loopt grotendeels door een oud lavaveld en geeft schitterend zicht op de nabije spitse Mount Washington.  Geen al te zware wandeling met onvergetelijke panorama's !


Lava Butte (1.531 m) - Schildvulkaan (sintelkegel) - Oregon USA (uitgedoofd)

Korte leuke wandeling naar de top van een 156 m hoge sintelkegel mét observatorium.  Ligt vlak naast highway 97, zo'n 14 km ten zuiden van de stad Bend.  Trailhead start op 1.375 m. "Sintels" of "slakken" worden tijdens een explosieve eruptie rond de krater gekatapulteerd en stapelen zich zo op.  Lava Butte is een onderdeel van de grote  Newberry vulkaan.


Crater Lake (Mount Mazama 2.487 m) - voormalige stratovulkaan / caldera - Oregon USA

Wanneer tijdens de uitbarsting van een vulkaan grote hoeveelheden magma uit de magmakamer gestoten wordt kan het "plafond" van deze magmakamer instorten.  De holte kan dan gevuld worden met regenwater en zo een kratermeer vormen.  Hier was de eruptie zo krachtig dat de volledige top van de vulkaan (de voormalige stratovulkaan Mazama) weggeschoten werd.  De resterende holte werd mettertijd gevuld met regenwater en vormt nu een prachtig blauw en zeer diep meer.  In het meer verscheen vervolgens een sintelkegel (zie hierboven).  Al dit moois vormt nu een nationaal park en is een waar paradijs . Crater Lake NP bevindt zich ongeveer 80 km ten noordnoordwesten van Klamath Falls

AZIE

 

Merapi - Stratovulkaan (2.930 m) - Java Indonesië (actief)

Explosief baasje.  Meest actieve vulkaan van Indonesië. Potentiële massamoordenaar door de combinatie van zeer actieve vulkaan en grote stad Yogyakarta in de onmiddellijke nabijheid.  De beklimming gebeurt meestal vanaf de noordkant in het dorpje Selo op ongeveer 1.700 m. Rechttoe rechtaan beklimming met op de top veel solfataren en bij helder weer een schitterend zicht op een reeks vulkanen.  Naar het noorden op slechts 10 km doemt de slapende 3.145 m hoge vulkaan Merbabu op.  Door de vruchtbare grond op de flanken en rond de vulkaan worden superoogsten gehaald.  

 


Bromo - Sintelkegel in krater (2.329 m) - Java Indonesië (actief)

Vulkanisch complex.  Bromo is een actieve sintelkegel gelegen in de grote Tengger krater. Direct ten zuiden ligt de inactieve sintelkegel Batok en ten noorden rijst de imposante 3.676 m hoge Semeru vulkaan op.  Het geheel is van een onbeschrijfelijke schoonheid.  De Bromo herken je makkelijk aan de witte pluim, de Batok ligt er vlak naast en lijkt op een zeepok. Semeru is de hoge piek met het aswolkje. Mount Bromo beklimmen is een eitje, want een trap leidt het laatste stuk naar de kraterrand. De tempel aan de voet ligt op 2.150 m.  De stad Probolinggo is de gateway naar al dit lekkers.


Kawah Ijen (2.250 m) - Stratovulkaan - Java Indonesië (actief)

145 km ten westen van Bromo Tengger N.P.  Vanuit Banyuwangi klimt een wegje tot op 1.870 m waar de beklimming te voet echt begint. Kawah Ijen is eveneens een niet te missen vulkaan.  Het kratermeer is het grootste zure meer ter wereld.  Op de flanken wordt in erbarmelijke omstandigheden zwavel ontgonnen.  Mannen met soms enkel een sjaal over de mond gedrapeerd kappen en wrikken de zwavelbrokken los en dragen ze in zware manden op de schouders uit de krater.  Wanneer het donker is onthult Kawah Ijen zijn geheim; de "blauwe lava". Vulkanische gassen of zwavelhoudende gassen die condenseren tot vloeibare zwavel en ontbranden met het blauwe licht tot gevolg. 


Batur (1.717 m) - Stratovulkaan - Bali Indonesië (actief)

Bescheiden maar actief vulkaantje gelegen in een caldera. Deel van de caldera is een meer, de vulkaan groeide destijds uit de krater en torent ondertussen een 700 tal meter boven de krater uit.


Ilchulbong (182 m) - Tufkegel - Jeju eiland Zuid-Korea (uitgedoofd)

Dit is een typisch voorbeeld van een tufsteenkegel.  Een onderzeese vulkaan.  De combinatie van magma met (hier) zeewater verhoogt het explosief karakter (stoom) van een uitbarsting.  Uiteindelijk vormt het uitgebarsten en gestolde magma een kegel en verdwijnt het water waardoor de eruptie zonder water verder verloopt.  De kegel ligt op  het meest oostelijk punt van Jeju eiland (ten zuiden van het vasteland). Jeju eiland wordt gedomineerd door de centrale schildvulkaan Hallasan (1.950 m) die een groot deel van het eiland beslaat.

◘ AFRIKA ◘

 

Ol Doinyo Lengai (2.960 m) - Stratovulkaan - Tanzania (actief)

Redelijk unieke vulkaan gelegen in de Grote Rift vallei tussen de befaamde (voor het wild) Ngorongoro krater en het Natron meer op de grens met Kenia.  De magma (vloeibaar gesteente) van deze vulkaan is speciaal door zijn samenstelling en heeft een zwarte kleur ipv de gekende oranje kleur.  Het is ook minder vloeibaar en eenmaal gestold (lava), kleurt het grijs.  Het vergt wel wat tijd en inspanning om bij de vulkaan te raken.  Ook de beklimming is niet van de poes en zeer steil. 

 

◘ EUROPA ◘

 

Eldborg (100 m) - Explosiekrater - IJsland (uitgedoofd)

Bescheiden restant van een vulkaan.  Wanneer een vulkaan zeer explosief uitbarst kan buiten de top ook het centrale gedeelte weggeschoten worden.  Wat dan overblijft is het onderste gedeelte van de vulkaan.  Dit kun je hier goed zien.  In doorsnede is deze krater slechts 200 meter en ongeveer 50 meter diep.  Een aangenaam wandelpad (6 km in totaal) loopt ten zuiden van de vulkaan door een groot lavaveld en pas op het einde is het een lichte klim naar de kraterrand.  Het begin van het wandelpad ligt bij de vakantiehoeve "Snorrastadir" niet zo ver van waar de 566 links de 54 verlaat (zo'n 34 km ten noordnoordwesten van Borgarnes). 

 


Etna (3.329 m) - Stratovulkaan - Sicilië Italië (actief)

Eén van de actiefste vulkanen ter wereld met tot ver in de geschiedenis gedocumenteerde verslagen. 


Stromboli (926 m) - Stratovulkaan - Sicilië Italië

Wil je ooit eens een vulkaan aan het werk zien en zeker zijn dat er effectief iets gaat gebeuren wanneer je er bent ? Beklim dan de Stromboli vulkaan. Waarschijnlijk dé actiefste vulkaan op aarde!  Zonder gids mag je tot rond de 400 m hoogtegrens gaan, daarboven is een gids verplicht.  Gegarandeerd spektakel tenzij een dichte mist of wolken de top aan het zicht onttrekken.  We beklommen deze vulkaan twee maal, een keer met gids, een keer zonder.  Een uitgebreid verslag van deze ervaring vind je op :

Rating: 0 sterren
0 stemmen

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.